Auteur: Eduard Esch – laatst bijgewerkt 8 augustus 2023

Net als een tandvleesontsteking of witte aanslag op je tong, kan de oorzaak van een slechte adem ook in je keelamandelen zitten. In al deze gevallen spelen schadelijke mondbacteriën een rol. In dit artikel gaan we kijken naar een slechte adem door amandelstenen, ook wel tonsil stones genaamd. En, nog belangrijker, wat kun je doen om je adem weer fris te krijgen?

Amandelstenen

Amandelstenen, ook wel “tonsil stones” genaamd, zijn vieze witte of lichtgele brokjes. Ze worden gevormd in de keelamandelen of de amandelcrypten en stinken een uur in de wind.

De keelamandelen maken deel uit van het lymfatische systeem dat, samen met andere weefsels en organen, je keel- en neusholte beschermt tegen binnenkomende bacteriën en virussen. De immuuncellen in de amandelen maken antilichamen aan, die de ziekteverwekkers aanpakken. Zo voorkomen ze keel- en longinfecties of zorgen in ieder geval dat die minder ernstig zijn.

Lymfatische weefsels zijn ruw van textuur en dat geldt ook voor de keelamandelen. Uit de vele groeven en openingen worden bloed- en slijmcellen uit het lymfatisch systeem naar buiten gewerkt. Het nadeel van dit weefsel is dat dit afval in de amandelcrypten kan blijven hangen en de boel verstoppen. Met name als door het ouder worden het amandel-weefsel verslapt. Littekenweefsel na keelontstekingen maakt de textuur van de amandelen nog rommeliger. Daardoor kunnen er ook nog eens bacteriën en voedselresten in ophopen. 

Stinkende stenen

Hoewel amandelstenen ook zachte brokjes kunnen zijn, stinken doen ze altijd. Zo kun je ondanks een goede mondhygiëne toch een slechte adem hebben en eventueel een metalige smaak in je mond.

De stank en vieze smaak worden veroorzaakt door de anaerobe bacteriën, die in grote getale voorkomen. In de besloten, voor hun gunstige omgeving vol met afvalstoffen en voedselresten gedijen ze prima. Daarbij scheiden ze gassen als methaanthiol, zwavel, waterstofsulfide en ammoniak uit, die jij vervolgens uitademt.

Wat te doen tegen amandelstenen en een slechte adem?

Om te beginnen kun je de kans op amandelstenen zo veel mogelijk verkleinen. Omdat ook niet-beïnvloedbare factoren meespelen blijven sommige mensen er desondanks last van houden. Dan zit er niets anders op dan ze te verwijderen. Hieronder gaan we naar beide kijken.

Amandelstenen voorkomen of afremmen

1. Kies je mondzorg-producten met zorg

Veel reguliere tandpasta’s en mondwaters bevatten agressieve bestanddelen, die weliswaar de schadelijke bacteriën doden, maar ook de het natuurlijke evenwicht van de mondflora verstoren. Stoffen als alcohol, chloorhexidine, triclosan, SLS (sodium lauryl sulfaat) en chemische kleur- en smaakstoffen moet je eigenlijk vermijden. Zeker als je van een slechte adem afwilt en de vorming van amandelstenen wilt voorkomen of afremmen.

Kies voor effectieve maar milde producten, die het evenwicht van je mondflora respecteren en de zuurgraad van je speeksel stabiliseren. Deze zaken zijn belangrijk voor een schoon gebit en gezond tandvlees.

 

Met de RyttPro Frisse Adem Kit kun je direct grondig aan de slag. Het totaalpakket voor een frisse adem bevat tandpasta, mondwater, mondspray en een tongreiniger.

RyttPro Toothpaste Gentle Mint is een milde tandpasta, die schadelijke mondbacteriën bestrijdt door middel van de krachtige formule OZ-3X. Dit is een unieke, veilige combinatie van gestabiliseerde chlorine dioxide, zink en cetylpyridinium. De tandpasta bevat fluoride en gehydrateerde silicium om je gebit te beschermen tegen cariës (gaatjes).

Reinig je tong met de RyttPro tongreiniger, een effectieve combinatie van tongschraper en tongborstel. Borstel je tong met de borstel-kant en veeg daarna de aanslag en viezigheid van je tong.

Spoel daarna je mond met RyttPro Oral Rinse, ook hier bestrijdt de formule OZ-3X de schadelijke bacteriën, maar ondersteunt je mondflora en stabiliseert de zuurgraad in je mond.

In de loop van de dag verfris je je adem en hydrateer je je mondslijmvliezen met RyttPro Mouthspray. Eveneens met de veilige maar effectieve OZ-3X.

Alle drie de RyttPro producten hebben een milde mint-smaak, die je direct een frisse adem en een schone mond geeft.

Een andere mondvriendelijke optie is de JuliBrite Tongue Clean Kit. Ook deze bevat tandpasta, mondwater, een tongreiniger en een speciale tong-gel. JuliBrite producten pakken de schadelijke mondbacteriën aan door middel van actieve zuurstof, die wordt gegenereerd door honing. Samen met zink bestrijdt dit schadelijke bacteriën heel effectief, maar zonder het evenwicht van de mondflora te verstoren.

Ook bevat de formule het natuurlijke enzym hyaluronan. Dit ontstekingsremmende middel werkt even goed als chloorhexidine, maar dan zonder de vervelende bijwerkingen voor de mondflora. Xylitol voorkomt de hechting van de bacteriën aan het tandglazuur en stimuleert de speekselklieren. 

Reinig je tong met de JuliBrite tongreiniger. Ook dit is een effectieve combinatie van tongschraper en tongborstel. Borstel je tong met de borstel-kant en een beetje JuliBrite Tongue gel. Laar het even inwerken en veeg dan de gel met aanslag en al van je tong.

2. Extra aandacht bij griep en verkoudheid

Hoewel je je misschien te beroerd voelt om je gebit en keel goed te verzorgen, is dat wel heel belangrijk. Hou minimaal je dagelijkse mondhygiëne op peil, maar doe liever nog iets extra’s.

De lymfatische weefsels, waaronder je keelamandelen als je die nog hebt, werken tijdens een infectie op volle toeren. Keelamandelen kunnen dan zelf ook nogal eens ontstoken raken. In de spiegel kun je zien wat je onder de leden hebt. Als je amandelen rood, gezwollen en overdekt zijn met witte aanslag, wijst dat op een bacteriële infectie. Zien ze er alleen rood en gezwollen uit, zonder aanslag, dan gaat het om een virusinfectie. 

Ook overtollig neusslijm maakt de keel- en mondholte niet schoner bij griep-klachten. De neusslijmvliezen scheiden meer slijm af als ze geïrriteerd zijn, de bekende snotneus. Wat niet via je neusgaten wordt afgevoerd, verdwijnt in je keelholte. Deze natuurlijke reactie wordt de post-nasale drip genoemd.

Met goede neusdruppels op natuurlijke basis kun je de post-nasale drip in ieder geval schoner maken. Met de niet-verslavende TonsilFresh Nasal Sinus Drops zorg je dat er minder bacteriën naar je keel afreizen.

3. Intensieve verzorging voor tong en keelamandelen

In de strijd tegen amandelstenen kan een extra intensieve aanpak na het reinigen van je tong beslist geen kwaad. Dat kan eenvoudig door een paar druppeltjes Bergenfeld Tongue Serum achterop je tong te sprenkelen. Dit serum bestrijdt de schadelijke bacteriën en hun stinkende gassen heel intensief, maar laat het natuurlijke evenwicht van de mondflora ongemoeid.

Hetzelfde geldt voor Oral icon Tonsil Serum. Ook dit kun je achterin je keel en op je amandelen gebruiken. Behalve de veilige formule van gestabiliseerde chlorine dioxide, zink, cetylpyridinium chloride en zout bevat het verzorgende bestanddelen. Aloë vera en glycerine hydrateren en verzachten de zachte weefsels van je keelholte. De natuurlijke zoetstof xylitol stabiliseert de zuurgraad en de frisse smaak stimuleert je speekselklieren.

Amandelstenen verwijderen

Je doet er alles aan om ze te voorkomen, maar toch blijf je last houden van amandelstenen. Sommige mensen zijn er nu eenmaal gevoelig voor. Dat komt omdat niet alleen je mondhygiëne maar onder andere ook genetische factoren, de samenstelling van je speeksel en je dieet een rol spelen.

Veel mensen die er regelmatig last van hebben verwijderen amandelstenen zelf met een vochtig wattenstaafje. Dat lukt nog wel met oppervlakkige amandelsteentjes, voor de dieper verstopte heb je echt beter gereedschap nodig.

Het TonsilClin Cupping Glass is een eenvoudig maar heel slim instrumentje. Je kunt er ook de dieper verstopte, op het oog onzichtbare amandelstenen mee verwijderen. Het bestaat uit een glazen pipet met een rubberen zuigbal. Daar knijp je de lucht uit, waarna je het uiteinde van het pipet op je amandelen zet. Zodra je de bal loslaat ontstaat er een vacuüm, dat amandelstenen en andere rommel uit de groeven zuigt.

Tot slot

Amandelstenen uit de keelamandelen zelf verwijderen is mogelijk, maar niet iedereen is er even handig in. Zijn je keelamandelen schoon, maar heb je nog steeds een slechte adem, dan is het mogelijk dat er amandelstenen in je tong-amandelen zitten. Die zitten zo diep achter in je keel dat je er met geen mogelijkheid bijkomt. 

Met ernstige of chronisch ontstoken keelamandelen of andere keelklachten ga je natuurlijk naar de huisarts. Dat geldt ook als het je niet lukt om de amandelstenen zelf te verwijderen of als ze onbereikbaar zijn. De huisarts kan je doorverwijzen naar een KNO-arts.

Bronnen

National Library of Medicine: Halitosis and the tonsils: a review of management

National Library of Medicine:  Features of the connective tissue component of the palatine tonsils in patient with recurrent tonsillitis.